یکی از مهمترین نکاتی که باید هنگام نصیحت کردن دقت شود ؛ موقعیت شناسی است

خداوند می فرماید :  إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قالَ لِبَنیه‏ [بقره 133]

هنگامی که لحظه مرگ یعقوب رسید ، به فرزندانش گفت: ...

یعنی حضرت یعقوب از این موقعیت حساس ، برای نصیحت کردن استفاده کرد

و یا سلیمان ، هدهد را که زیباست ، برای بلقیس فرستاد؛  نه حیواناتی مثل کلاغ

و یا جعفر طیار در حضور نجاشی مسیحى ؛ شروع کرد سوره مریم را خواند که از مریم تعریف مى‏کند، نجاشى شروع کرد زار زار گریه کردن ؛ حال اگر می گفت: «بِسْمِ الله قَاصِم الجَبَّارِین»، «تَبَّتْ یَدا أَبى لَهَبٍ وَ تَبَّ» بریده باد دست ابولهب ؛ نجاشی چه می گفت؟!

مى‏گفت :عجب کسى آمده پیامبر شده است این به عموى خودش رحم نمى‏کند خیلى آدم خشنى است. اصلا این دین به درد نمى‏خورد.