اقسام وضو
وضو گرفتن از جهت حکمش بر سه قسم است :
1 - وضوی واجب ، مانند وضو برای نماز ،مس کلمات قرآن . و ....
2 - وضوی مستحبی ، مانند وضو برای خواندن قرآن ، زیارت ائمه معصومین ( ع ) و .....
3 - وضوی حرام ، مانند وضو گرفتن بعد از غسل جنابت ، زیرا کسی که غسل جنابت انجام داده ، تا وقتی کاری که وضو را باطل می کند ا او سر نزده باشد ، نباید وضو بگیرد.
( در قسمت سوم بعضی ها بعد از غسل جنابت به اشتباه وضو هم می گیرند. )
مدرک و سند مسأله را در قسمت ادامه مطلب ببینید...
سند مسأله از توضیح المسائل مراجع در سایت انهار
الف) وضوی واجب:
مسأله 316- برای شش چیز وضو گرفتن واجب است:
اول: برای نمازهای واجب غیر از نماز میت1.
دوم: برای سجده و تشهّد فراموش شده2، اگر بین آنها و نماز3 ، حدثی از او سرزده مثلاً بول کرده باشد4.
سوم: برای طواف واجب خانه کعبه5.
چهارم اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضوبگیرد6.
پنجم: اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند7.
ششم: برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یا بیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن8، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خطّ قرآن برساند، ولی چنانچه معطّل شدن به مقدار وضو، بی احترامی به قرآن باشد9 باید بدون اینکه وضو بگیرد، قرآن را از مستراح و مانند آن10 بیرون آورد ، یا اگر نجس شده آب بکشد11 و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند .
1- خوئی، تبریزی، صافی، سیستانی، زنجانی، وحید: و در نمازهای مستحب، وضو شرط صحت است...
2- مکارم: [پایان مورد دوم]
3- زنجانی: نماز واجب...
4- خوئی، تبریزی، سیستانی، نوری: ولی برای سجده سهو واجب نیست وضو بگیرد...
گلپایگانی، صافی، بهجت: و احتیاط واجب (زنجانی: و احتیاط) آن است که برای سجده سهو هم وضو بگیرد...
وحید: دوم: برای سجده و تشهّد فراموش شده و دو سجده سهوی که برای تشهّد فراموش شده بجا می آورد. و اگر بین آنها و نماز، حدثی از او سر زده – مثلاً بول کرده باشد- بنابراحتیاط واجب نمازرا اعاده کند، ولی برای سجده سهو در غیر موردی که ذکر شد واجب نیست وضو بگیرد...
5- سیستانی: که جزء حج یا عمره باشد...
وحید: سوم: برای طواف واجب در حج یا عمره...
مکارم: سوم: طواف واجب (باید توجه داشت طوافهایی که جزء حج یا عمره است طواف واجب حساب می شود، هر چند اصل حج و عمره مستحب باشد)...
زنجانی: سوم: برای طواف واجب خانه خدا، خواه در عمره باشد یا حج، عمره یا حجّ واجب باشد یا مستحبّ...
6- زنجانی: یا به جهت اجاره یا شرط یا دستوری که اطاعت آن لازم است، وضو واجب شده باشد...
مکارم: و با طهارت باشد...
7- مکارم: در صورتی که این نذر شرعاً رجحان داشته باشد، مثل این که می خواهد از روی احترام خطّ قرآن را ببوسد...
وحید: در صورتی که آن نذر صحیح باشد، مانند بوسیدن قرآن ...
سیستانی: پنجم: اگر نذر کرده باشد که قرآن را مثلاً ببوسد...
زنجانی: پنجم: اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن و مانند آن که مسّ آنها بدون وضو جایز نیست، یا به جهت اجاره یا شرط یا دستوری که اطاعت آن لازم است رساندن جایی از بدن خود به خط قرآن و مانند آن بر او لازم شده باشد...
8- گلپایگانی، صافی: از محلّی که بودن قرآن در آنجا اهانت به قرآن باشد...
وحید: از محلی که بودن قرآن در آن محلّ موجب هتک است...
زنجانی: از مزبله و مانند آن...
مکارم: ششم: برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یا بیرون آوردن از محلّ آلوده، هرگاه مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خطّ قرآن برساند. [پایان مسأله]
9- زنجانی: باید تیمّم کند. و اگر معطل شدن به مقدار تیمّم هم بی احترامی به قرآن باشد، باید بدون تیمّم قرآن را از مزبله و مانند آن بیرون آورد ، یا اگر نجس شده آب بکشد. [پایان مسأله]
10- گلپایگانی، وحید، صافی: قرآن را از آنجا...
سبحانی: از جای آلوده...
11- خوئی، گلپایگانی، تبریزی، صافی، سیستانی، وحید: [پایان مسأله].
بهجت: و در صورت پنجم و ششم بنابراحتیاط واجب اسم پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلّم و أئمه طاهرین علیهم السلام و حضرت زهرا علیها السلام هم مثل قرآن است. [پایان مسأله]
ب) وضوی مستحب:
مسأله 322 - مستحبّ است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان علیهم السلام1 وضو بگیرد و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نیز برای مسّ حاشیه قرآن و برای خوابیدن، وضو گرفتن مستحب است و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد هرکاری را که باید با وضو انجام داد می تواند بجا آورد، مثلاً می تواند با آن وضو نمار بخواند.
1- زنجانی: حرم معصومین علیهم السلام...
*****
مکارم: مسأله- وضو گرفتن در چند جا مستحبّ است: برای خواندن قرآن، برای نماز میّت، و برای دعا و مانند آن. و نیز مستحبّ است کسی که وضو دارد برای خواندن نماز، تجدید وضو کند. و هرگاه به قصد یکی از این کارها وضو بگیرد، تمام کارهایی را که مشروط به وضو است می تواند انجام دهد.
سیستانی: مسأله- مستحبّ است کسی که وضو دارد برای هر نماز دوباره وضو بگیرد. و بعضی از فقها فرموده اند مستحبّ است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان علیهم السلام و برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و مسّ حاشیه قرآن و برای خوابیدن وضو بگیرد، ولی مستحبّ بودن وضو در این موارد ثابت نیست؛ بلی اگر به احتمال مستحبّ بودنش وضو بگیرد وضویش صحیح است. و هر کاری که باید با وضو انجام داد می تواند به جا آورد، مثلاً می تواند با آن وضو نماز بخواند.
وحید: مسأله- مستحبّ است انسان برای اموری -که وضو هرچند صحّت آنها نیست ولی در کمال آنها معتبر است- وضو بگیرد؛ مانند مناسک حجّ، به غیر از طواف واجب و نماز طواف – که وضو در آن دو شرط صحّت است- و همچنین برای نماز میّت و ادخال میّت در قبر و رفتن به مسجد و برای خواندن قرآن و نوشتن آن و برای خوابیدن، و نیز مستحبّ است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و هرگاه برای یکی از این کارها وضو بگیرد می تواند هرکاری را که باید با وضو انجام داد به جا آورد ؛مثلاً می تواند با آن وضو نمازبخواند یا طواف واجب انجام دهد.
مظاهری: مسأله- مستحبّ است انسان برای این امور وضو بگیرد: 1- نماز میّت. 2- زیارت اهل قبور. 3- رفتن به مسجد.4- رفتن به حرم امامان علیهم السلام. 5- همراه داشتن قرآن . 6- خواندن ونوشتن قرآن. 7- مسّ حاشیه قرآن. 8- خوابیدن. همچنین مستحبّ است انسان همیشه با وضو باشد؛ بلکه مستحبّ است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از جهاتی که گفته شد وضو بگیرد هرکاری را که باید با وضو انجام داد می تواند به جا آورد؛ مثلاً می تواند با آن وضو نماز بخواند
___________________
1- وحید: چیزهایی که باید برای آن طهارت از حدث داشت
ج) وضوی حرام:
مسأله 391-کسی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد 1 ولی با غسلهای دیگرنمی شود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.
1- فاضل: اما با غسلهای واجب دیگر نمی تواند بدون وضو نماز بخواند، بلکه باید وضو هم بگیرد.
*****
خوئی، تبریزی، سیستانی، وحید، نوری: مسأله - کسی که غسل جنابت کرده، نباید برای نمازوضو بگیرد بلکه با غسلهای دیگر واجب – غیر از غسل استحاضه متوسطه – و با غسلهای مستحب که در مسأله [644 (نوری: تا بند 9)] می آید، نیز می تواند بدون وضو نماز بخواند اگر چه احتیاط مستحبّ آن است که وضو هم بگیرد.
زنجانی:مسأله- کسی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد، البته در صورتی که احتمال عدم صحت غسل انجام شده را بدهد میتواند رجاء وضو بگیرد با غسلهای واجب دیگر – غیر از غسل استحاضه – یا غسلهای مستحب که استحباب آن ثابت است و تفصیل آن در مسأله [644] می آید و نیز می تواند بدون وضو نماز بخواند اگر چه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد، و برای نماز به غسلهایی که باید رجاء انجام داد نمی توان اکتفا کرد بلکه باید وضو نیز گرفت.
مکارم: مسأله – با هر غسلی می توان نماز خواند و وضو واجب نیست، خواه جنابت باشد یا غیرآن واجب باشد یا مستحبّی که با دلیل معتبر ثایت شده است، ولی احتیاط مستحبّ آن است که درغیر غسل جنابت وضو بگیرد.
مظاهری:مسأله- کسی که غسل جنابت به جا آورده لازم نیست وضو بگیرد. بلکه کسی که هر غسلی چه واجب و چه مستحبّ – غیر از غسل استحاضه- انجام داده لازم نیست وضو بگیرد ومی تواند نماز بخواند.
پاسخ دهید